نصب و راه‌اندازی جاوا در ویندوز

اولین قدم برای برنامه‌نویسی به زبان جاوا، نصب و راه‌اندازی محیط برنامه‌نویسی است. در این مطلب قصد داریم نصب کامپایلر جاوا برای ویندوز و کامپایل یک برنامه ساده (Helloworld) را با هم تمرین کنیم.

انتخاب نسخه جاوا

برنامه‌های کامپایل‌شدهٔ جاوا برای اجرا به ماشین مجازی جاوا احتیاج دارند که با نام  JVM شناخته می‌شود. این ماشین مجازی در پکیجی به نام JRE ارائه می‌شود. این پکیج مناسب کسانی‌است که برنامه‌نوس جاوا نیستند و فقط کاربر برنامه‌های نوشته‌شده به زبان جاوا هستند.

در طرف دیگر، پکیجی به نام JDK (کیت توسعه‌ جاوا) وجود دارد که برای توسعه‌دهندگان جاوا عرضه می‌شود. این پکیج علاوه بر ماشین مجازی جاوا که در JRE وجود داشت، شامل کامپایلر جاوا (javac) و چند ابزار کاربردی دیگر برای توسعه نرم‌افزار مانند دیباگر و ابزار تولید خودکار داکیومنت است.

به عنوان برنامه‌نویس (یا برنامه‌نویس آینده) جاوا احتیاج به کامپایلر جاوا داریم پس پکیج کامل‌ یعنی JDK را دانلود و نصب می‌کنیم.

برای دانلود JDK می‌توانیم از منابع مختلفی اقدام کنیم، مطمئن‌ترین شیوه، دانلود از سایت رسمی اوراکل است. البته در صورتی که به دلیل تحریم موفق به استفاده از سایت اوراکل نشدید، دانلود از سایت‌های معتبر دیگر هم مشکلی ایجاد نمی‌کند.

در سایت اوراکل در این آدرس می‌توانید از بین نسخه‌های مختلف جاوا یکی را برای دانلود انتخاب کنید.

در این مرحله باید نسخه جاوایی که می‌خواهیم دانلود کنیم را انتخاب کنیم. اگر از آن دسته افرادی هستید که آخرین نسخه هر نرم‌افزاری را دانلود می کنید، آخرین نسخه جاوا (که در زمان نگارش این مطلب، ۱۴ است) مناسب شماست. اگر زیاد به دنبال اپدیت کردن نیستید و دنبال نصب یک نسخه و استفاده طولانی از  آن هستید، نسخه ۱۱ با توجه به پشتیبانی طولانی‌مدت (LTS) مناسب به نظر می‌رسد. توصیه ما هم این است که نسخه‌ی ۱۱ یا بالاتر را دانلود کنید.

در یک  شرایط ویژه، اگر هدفتان از یادگیری جاوا، شرکت در مسابقات برنامه‌نویسی یا حل سوال در سیستمی مانند کوئرا است، از نسخه ۸ استفاده کنید، چون بسیاری از سیستم‌های داوری انلاین اقدام به اپدیت کامپایلر خود نمی‌کنند و تضمین نمی‌شود نسخه جدید جاوا داشته باشند و معمولا نسخه‌ ۸ جاوا را دارند. (البته در صورتی که کامپایلر نسخه جدیدتر هم داشته باشید برای شرکت در مسابقات برنامه‌نویسی جای نگرانی نیست و تغییرات نسخه‌های ۸ به بعد خیلی وسیع نیست و می‌توانید به راحتی عدم تطبیق احتمالی را پیدا و برطرف کنید.)

دانلود جاوا

برگردیم به سایت اوراکل، دراین مطلب فرض کردیم که می‌خواهیم نسخه ۸ جاوا را دانلود کنید. نسخه ۸ با نام jdk1.8 هم شناخته می‌شود. در صفحه‌ی دانلود نسخه۸ با تصویر زیر روبه‌رو می‌شویم:

با توجه به معماری ویندوز نصب‌شده روی سیستم‌تان، نسخهٔ x86 یا x64 را دانلود و نصب کنید. اکنون باید فایل دانلودشده را نصب کنید. در نصب نکته خاصی وجود ندارد و مانند اکثر نرم‌افزارهای دیگر، next را می‌زنیم تا کار تمام شود. فقط حواسمان باشد که برای استفاده در مراحل بعدی،‌ آدرس محل نصب را به خاطر بسپاریم. (به طور پیش‌فرض آدرس C:\Program Files\Java\jdk1.8.0_172 است. )

اضافه کردن به environment variable

اکنون باید پوشه‌ی bin از پوشه‌‌ای که جاوا در آن نصب شد را در environment variable قرار دهیم. اگر تا به‌حال این اسم را نشنیده‌اید نگران نباشید و آموزش را دنبال کنید.

در Desktop، روی my computer یا this PC کلیک‌راست کرده و گزینه properties را انتخاب کنید. وارد صفحه‌ای به شکل زیر می‌شوید.

اکنون قسمت مشخص‌شده (System protection) را باز کنید.

سربرگ Advanced را انتخاب کرده و سپس روی environment variables کلیک کنید.

در صفحه‌ی جدید باز‌شده، در قسمت System variables روی path دوبار کلیک کرده تا پنجره جدیدی باز شود.

این پنجره، بسته به نسخه‌ ویندوز شما به دو شکل متفاوت می‌تواند ظاهر شود:

۱− در ویندوز‌های ۷ و قبل‌تر: صفحه‌ای مشابه تصویر بالا ظاهر می‌شود. در این جا، آدرس پوشه‌ bin که داخل پوشه‌ جاوایی‌ است که نصب کردید را با یک سمی‌کالن (;) قبل از آن وارد کنید. این آدرس چیزی مشابه C:\Program Files\Java\jdk1.8.0_172\bin  است.

توجه کنید که ممکن است از قبل آدرس‌های محتلفی در قسمت variable value نوشته‌شده باشد. آن‌ها را پاک نکنید، فقط آدرس جدید را با یک سیمی‌کالن (;) به آخرش اضافه کنید.

در ویندوز‌های ۸ و جدیدتر: در این قسمت، در System variables، قسمت Path را انتخاب کرده (۱) و گزینه edit را بزنید (۲). در صفحه‌ جدیدی که باز می‌شود new را زده (۳) و  آدرس پوشه‌ bin از جاوای نصب‌شده را وارد کنید (۴).

در این جا، آدرس پوشه‌ی bin که داخل پوشه‌ی جاوایی است که نصب کردید را وارد کنید. این آدرس چیزی مشابه C:\Program Files\Java\jdk1.8.0_172\bin است.

اکنون ok را زده و صفحه‌های باز را ببندید.

بررسی صحت نصب

حالا می‌خواهیم صحت مراحل قبل را بررسی کنیم تا بتوانیم اولین برنامه خود را با جاوا نوشته و کامپایل کنیم. ابتدا command prompt را باز کنید. (اگر از قبل باز کردید حتما ببندید و دوباره باز کنید تا تغییراتی که در مرحله قبل دادیم اعمال شود.)

اکنون دستورات java  و javac را جدا جدا وارد کنید. دستور اول برای تایید نصب بودن ماشین مجازی جاوا و دستور دوم برای تایید نصب کیت توسعه جاوا (JDK) است. این دستورات باید خروجی‌ای مشابه زیر داشته باشند:

اگر پیام‌های بالا را مشاهده نکردید و خطایی با مضمون

java is not recognized as an internal or external command, operable program or batch file.

دریافت کردید، احتمالا یکی از مراحل بالا را درست انجام نداده اید. پیشنهاد می‌شود آدرس پوشه‌ی bin که در environment variable وارد کرده‌اید را بررسی کنید.

در صورتی که نصب تا اینجا موفقیت‌آمیز بود،‌ وقت آن است که اولین برنامه خود به زبان جاوا را بنویسیم و کامپایل کنیم.

نوشتن اولین برنامه

یک ویرایش‌گر متن باز کنید. ما برای سادگی از ویرایش‌گر پیش‌فرض خود ویندوز یعنی notepad استفاده می‌کنیم. پس notepad را باز کنید و برنامه زیر را در آن بنویسید:

public class HelloWorld {
	public static void main(String[] args) {
		System.out.println("Hello world!!!");
	}
}

و در فایلی با نام HelloWorld.java ذخیره کنید. حتما توجه کنید که نام class شما (که در اینجا HelloWorld است) با نام فایل یکی باشد.

این فایل را در جایی دخیره کنید، مثلا ما در آدرس c:\java\HelloWorld.java ذخیره می‌کنیم.

حالا با command prompt به پوشه برنامه می‌رویم.

با دستور cd بین پوشه‌ها جا‌به‌جا می‌شویم. مثلا با .. cd به پوشه بالاتر می‌رویم و با cd java وارد پوشه جاوا می‌شویم.

کامپایل و اجرا

حالا وقت آن رسیده که برنامه خود را کامپایل کنیم. اینکار با دستور زیر انجام می‌شود.

javac HelloWorld.java

در صورتی که برنامه‌خود را به درستی نوشته باشید بدون خطا و به درستی کامپایل می‌شود و هیچ پیغام دیگری نمایش داده نمی‌شود.

اگر کامپایل به درستی صورت گرفته باشد، یک فایل هم‌نام با کلاس شما (مثلا HelloWorld) با فرمت .class ساخته می‌شود. به بیان دیگر نتیجه دستور javac HelloWorld.java ، ساخت فایل HelloWorld.class است.

حالا برای اجرا باید از دستور  java استفاده کنیم. دستور java HelloWorld را می‌زنیم و نتیجه‌ای مشابه زیر حاصل شده و عبارت !!! Hello world چاپ می‌شود.  

 

همانطور که در ابتدا ذکر شد، بر خلاف زبان‌هایی مثل c  که برنامه کامپایل‌شده،‌ به تنهایی قابل اجرا است، برنامه‌ٔ کامپایل‌شده جاوا برای اجرا نیاز به اجرا از طریق ماشین مجازی جاوا دارد و خودش قابل اجرا نیست، برای همین  باز کردن فایل  .class باعث اجرای برنامه نمی‌شود و این‌کار حتما باید با ماشین مجازی جاوا (دستور java) انجام شود.

.

.

.

.

این مقاله را جناب آقای یوسف سلیمانی برای انجمن جاواکاپ تهیه و ارسال کرده‌اند و با کمی تغییر منتشر شده است.

---

با ما همراه باشید

آدرس کانال تلگرام: JavaCupIR@

آدرس اکانت توییتر: JavaCupIR@

آدرس صفحه اینستاگرام: javacup.ir

آدرس گروه لینکدین: Iranian Java Developers